(ERGO) – Xaliima (ma aha magaceeda rasmiga ah) waa hooyo haysata lix carruur ah oo deggan magaalada Kismaayo, muddo labo sano ah oo ay la noo shahay xannuunka HIV AIDS-ka ayey sheegtay in faquuq joogto ah ay kala kulmeyso bulshada ay la noo shahay.
Xaliima waxa ay sheegtay in lagu takooro shaqo dhardhaqis ah oo maalinka ay shaqeyso ay ka hesho boqol kun oo shilin soomaali ah, una dhiganta $5, taas oo qoyskeedu uu ku tiirsan yahay. reerkii ogaada in ay qabto xanuunka ayey sheegtay in shaqada ay ka eryaan.
Sanadkii hore waxaa takoor looga saaray 10 guri oo ay kiro ku deganneyd. warwarka ugu weyn ee maanta haysta ayaana ah ku sii waaritaanka Labo qol oo ay ku degantahay kiro $50 ah.
“Dadkii dad kale ayey u sii sheegayaan, markey maqlaan gurigii waa leyga rarayaa, waxey dhahayaan cudurkaas ayaad qabtaa ilmaha ha inooga daararin. aniga niyadeyda waa xumaanaysaa markii sidaa ley dhaho, wax irabo oo aan ilaahey aheyn ma jiro.”
Xaliima ayaa sheegtay in Seygeedii uu labo sano ka hor xannuunka ugu geeriyooday magaalada Kismaayo, iyadoo bilo kadib ay sidoo kale xannuunka u geeriyoodeen labo xaas oo kale oo uu qabay.
In seygeedu uu xannuunka qabo waxaa lagu ogaaday isbitaalka guud ee magaalada Kismaayo, halkaas oo la geeyay xilli uu xanuunsanayay, balse dhaqaatiirta ayaa u sheegay in xannuunka uu la il daranyahay uu yahay HIV AIDS.
Isbitaalka ayey sheegtay in ay tagtay geerida ninkeeda kadib si ay isaga baarto cudurka, dhaqaatiirta ayaana u sheegay in ay qabto, waalidkii dhalay iyo walaalaheyd ayey u sheegtay in laga helay xannuunka, balse waxa ay xustay in ay kala kulantay takoor oo ay diideen in ay la sii noolaato.
“Hooyo waxey i dhahday cudurkaa igu rideysaa ee iga guur, waxaan ku dhahay hooyo gabadhaada ayaan ahay, ha i eryin, cudurkaas ilaahay ayaa ii keenay, hooyo waa idiiday, waan ka xumaaday boqolkiiba boqol.”
Seygeeda oo ahaa dareewal shaqaale ka ah gaari xamuul ah oo badeecada u kala gudbiya deegaanada jubbada hoose ayey sheegtay in geeridiisu ay ku yeelatay saameyn nololeed iyo mid dhaqaale.
Geerida ninkeeda kadib ayey sheegtay in ay ku qasbanaatay in ay bilowdo shaqada dhardhaqista, si ay u maareyso noloshooda. duruuf dhanka nolosha ah oo ay wajahaayaan carruurteeda ayey tilmaantay in ay u dheertahay takoor ay bulshada kala kulmayaan. wallow dhammaan carruurtu aysan qabin xanuunka.
“Heer maxaa la gaaray ilmihii dukaan aadi Karin, la leeyahay cudurkaasey la nool yihiin ilmahaan iyo hooyadood. ilmihii waa lagu cayni, waa lagu dhago hadli.”
Carruurta oo kan ugu weyn uu 12 jir ah ayey sheegtay in 5 kamid ah oo gaaray waxbarashada aysan waxba baran, maadaama aysan awoodin in ay ka bixiso lacagta waxbarashada.
Isbitaalka guud ee magaalada Kismaayo ayey Xaliima ka qaadataa daawooyin kaal maati ah oo loogu talagalay dadka la nool HIV AIDS. Radio Ergo ayey uga warantay sida uu dareenkeedu noqday markii ay dhaqaatiirtu u sheegeen in ay qabto xannuunka.
“Waan murugooday, niyadeydu wey isla hadashay, laba isbuuc sariir ayaan jiifay naxdin darteed. waa ley waaniyey, kadib ayey niyadda ii dhisantay.”
Haween iyo rag la nool xannuunka HIV AIDS-ka oo tiradooda lagu qiyaasay in ka badan 10 ruux ayaa labadii sano ee lasoo dhaafay ka guuray magaalada Kismaayo, iyagoo u guuray magaalooyin ay Muqdisho ka mid tahay, si ay uga fogaadaan bulshada deegaanka ee ku faquuqaya Cudurka, sida Radio Ergo uu u sheegay Cali Daa’uud Cabdi oo ah guddoomiyaha dadka la nool xanuunka HIV AIDS ee magaalada Kismaayo.
Cali oo qudhiisu la nool cudurka ayaa sheegay in takoorku sababay in qaar ka mid ah dadka qaba xanuunka ee kismaayo deggan ay ku dhiiran waayaan iney yimaadaan isbitaalka si ay u qaataan daawada, taasina ay kaliftay in si dadban oo dhuumaaleysi ah lagu gaarsiiyo daawada, iyadoo loo dhigayo goobo ay doortaan ama loogu dhiibayo qof ay ku kal soon yihiin.
“Bannaankaas ayuu istaagi ha la iigu keeno ayuu dhihi, xitaa isaga arki maysid, dadka waxaa waxaas ku ka lifay, qofka markii la ogaado businesskiisa wey saameyni, oo hadduu dukaan lahaa waxba lagama iibsanayo waa faquuqayaan, HIV hadduu qabo in sokorta laga gato laga qaadayo ayey aaminayaan.”
Cali ayaa xusay in xoogga uu saaro wacyi galinta bulshada fakarka qaldan ka haysata sida leysku qaadsiiyo cudurka iyo dheerri galinta dadka la nool xannuunka.
Tirakoob rasmi ah lagama hayo dadka la nool xanuunka HIV AIDS ee Magaalada Kismaayo, balse isbitaalka guud ee magaalada ayaa diiwaangaliyay 62 qof oo iskugu jira 38 haween ah, 20 rag ah iyo afar carruur ah, kuwaas oo isbitaalka ka qaata daawooyin kaalmaati ah.
