Dhammadkii bishii November ee sanadkan, kaddib dabeylihii ku dhuftay gobollada waqooyi bari ee dalka ayuu cudurka duumada ka dillaacay qeybo ka mid ah gobolka Bari, gaar ahaanna magaalada Boosaaso, wasaaradda caafimaadka Puntland ayaa wadda howlaha ka jawaabidda cudurka. Maxamed Cabdullaahi Cali oo ah madaxa duumada ee wasaaradda caafimaadka Puntland ayaan ka wareysannay heerka cudurka iyo qaabka ay uga jawaabayaan.
J: Labadii sano ee ugu dambeysay waxaa Puntland ka jiray dillaacitaanka cudurka duumada, iyo kiisas ka jira gobollada qaar, maalmahan dambe waxay wasaaraddu ku mashquulsaneyd ka jawaabidda dillaacitaankaas, gaar ahaan kii ka dillaacay magaalada Boosaaso. Waxaan sameyneynay baaritaanno iyo daawo qeybin. Sanadkii hore 45,000 ayaa la baaray waxaana laga helay 7,000.
S: Kiisaska duumada ee aad hadda heysaan waa imisa?
J: Puntland oo dhan tirada kiisaska duumada kuuma sheegi karo, balse magaalada Boosaaso kiisaska waa 80,000, tirada laga helayna waa 7151 qof.
S: Tiradaan keliya ma Boosaaso ayay ku kooban tahay?
J:Haa waa Boosaaso oo keliya, oo dhowaan uu ka dillaacay cudurka duumada.
S: Dadka xanuunka uu soo ridanayo, da`doodu waa sidee?
J:Waxay isugu jiraan haween uur leh, carruur, laakiin dadka waaweyn ayay u badan yihiin.
S: Ma jiraan dad u dhintay cudurkan duumada, tiradoodase waa imisa?
J:Sanadkii hore waxaa dhimatay 13 qof, halka sanadkanna dhimashada ay tahay 3 qof, gudaha Boosaaso.
S: Waa kuwee gobollada ugu badan ee cudurkan uu ka jiro?
J:Waxaa ka mid ah gobolka Bari magaalada Boosaaso, Mudug iyo gobolka Karkaar. Laakiin Boosaaso ayaa kiisaska ay ugu badan yihiin.
S: Ma jiraan tallaabooyin aad ugu talo gasheen wax ka qabashada dillaacitaanka duumada?
J:Haa aad iyo aad, waxaa jira howlo aan uga jawaabyeno malaariyada, waxaa jira kooxo baaraya dadka isla markaana isla goobta dawada ku siinaya, sidoo kale waxaan xarumaha qaar ka sameynaa tababarro ku saabsan daaweynta duumada, iyo wacyigelinno aan warbaahinta u adeegsanno oo ku saabsan ka hortagga duumada.
S: Yaa idinkala shaqeynaya ka jawaabidda dillaacitaanka duumada?
J:Waxaa inta badan nala shaqeysa hay`adda QM u qaabilsan caafimaadka adduunka ee WHO, waxay naga taageertaa buufinta guryaha iyo tababarrada kooxaha qaabilsan ka jawaabidda duumada.
S: In badan buu xanuunkan soo noqnoqday, wasaaradduna waxay sheegtay inay wax ka qabaneyso dhowr jeer, qorshihiinna hadda maka duwan yahay kuwii hore?
J:Qorshaha sanadkan wuxuu sanadihii hore uga duwan yahay, waxaan wadnaa howlo badan oo ay ka mid yihiin inay wada socdaan, wacyi gelinta dadka, baaritaanka, dawo siinta iyo qeybinta maro kaneecooyinka oo ay naga taageryso hay`adda UNICEF.
S: Maxaad dadka ku wacyigelineysaan inay sameeyaan, si ay uga hortagaan cudurkan duumada?
J:Waxaan dadka ugu baaqeynaa inay isticmaalaan maro-kaneeco daweysan, in marka ay isku arkaan calaamadaha duumada oo ay ka mid yihiin madax xanuun, qandho iyo kala goysyada oo xanuuna ay xarumaha caafimaadka iska baaraan ayna qaataan daawada.
Waxaa wareysatay Khadra-Deggan Maxamed Xasan/FM
